Na chwilę wyjedźmy z Konina… niedaleko. Z czeluści archimum Głosu Konińskiego wyciągnęliśmy zdjęcia Zbyszka Kluski „Umierający swoją Historią Stary Wiatrak”. My wiemy gdzie on jest ale nie powiemy ?
Więc pytanie na śniadanie, gdzie ten cudny wiatrak stoi ?
źródło. Wikipedia
Wiatrak kozłowy (koźlak)
Nazwa wiatraka pochodzi od kozła, czyli specjalnej podstawy, na której spoczywał cały korpus budowli. Pojawił się w XII wieku w Belgii, lub Francji, natomiast w Polsce występował już w pierwszej połowie XIV wieku na Kujawach i w Wielkopolsce.
Powszechne rozpowszechnienie ich stosowania przypada na wiek XV. Ten rodzaj budowli dotrwał bez zasadniczych zmian konstrukcyjnych do XX wieku i stanowił najliczniejszą grupę wiatraków. Cechą charakterystyczną koźlaka jest konstrukcja, w której cały budynek wraz ze skrzydłami jest obracalny wokół pionowego, drewnianego słupa tzw. sztembra.
Sztember podparty jest najczęściej czterema zastrzałami, a jego dolne zakończenie tkwi w dwóch krzyżujących się podwalinach. Tak skonstruowane podparcie budynku wiatraka nosi nazwę kozła. Połączenie budynku z kozłem za pomocą pionowego słupa umożliwiało obrót całej konstrukcji tak, by dopasować go do kierunku wiatru.
W obróceniu całej konstrukcji pomagał wystający z tylnej (przeciwnej skrzydłom) ściany wiatraka specjalny długi dyszel współpracujący z kołowrotem. Do obracania wiatraka używano koni, ale mógł to zrobić nawet pojedynczy człowiek. Regulację prędkości obrotowej skrzydeł uzyskiwano zdejmując (aby zmniejszyć prędkość) lub dokładając (aby zwiększyć prędkość) na skrzydłach klepek. Wiatrak kozłowy posiadał trzy kondygnacje, najniższa była zajęta przez stabilizującą konstrukcję kozła, pozostałe były przeznaczone do produkcji mąki (środkowa zawierała kamienie młyńskie).
źródło. ozeotwartaszkola.edu.pl
